ฟันของคนเราที่ดูเสมือนหนึ่งว่าแข็งแรง ไม่โยกไม่คลอนนี้ แต่ท่านทั้งหลายทราบหรือไม่ครับว่า ตามทฤษฎีทางวิชาการซึ่งทั่วโลกทราบกันมาหลายสิบปีแล้วว่า ฟันคนเรานั้นมันสามารถเลื่อนหรือโยกไปมาด้วยตัวเองได้ สาเหตุมาจากการมีเศษอาหารติดตามซอกฟัน รวมถึงมีอะไรมากระทบกระเทือน 

นอกจากปัญหาการโยกคลอนของฟันแล้ว ท่านที่มีปัญหาฟันไม่เรียบเสมอกัน หรือที่เรียกว่าฟันเหยินนั้น ทำให้การเคี้ยวอาหารไม่เป็นปกติ หรือรูปลักษณ์ของฟันบั่นทอนสุขภาพช่องปาก จัดได้ว่าเป็นโรคอย่างหนึ่งที่จำเป็นต้องได้รับการรักษา เพราะฉะนั้น "การจัดฟัน" ที่บางท่านคิดว่าเป็นเรื่องไม่จำเป็น แต่จริงๆ แล้วคือความจำเป็น เพราะถือเป็นวิธีการรักษาสุขภาพช่องปากอย่างหนึ่ง...แต่ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่มองว่าการจัดฟันเป็นเพียงแฟชั่น จนทำให้แพร่หลาย กระทั่งมีการจัดฟันโดยใช้วัสดุอุปกรณ์เลียนแบบหรือของปลอม

อ่านถึงตรงนี้หลายคนคงกำลังสงสัยว่า แล้วเมื่อไหร่ที่ควรไปจัดฟัน เรื่องนี้ ท.ญ.ฐิฏิมา ให้คำตอบว่า ขึ้นกับประเภทและความรุนแรงของความผิดปกตินั้นๆ เช่น ปัญหานั้นไปทำลายอวัยวะ ปริทันต์ คือทำให้มีฟันโยกหรือเหงือกร่น รวมถึงไปทำให้ความสัมพันธ์ของขากรรไกรบนและล่างมีความเจริญเติบโตผิดปกติไป ทั้งสองปัญหานี้จำเป็นต้องได้รับการแก้ไขทันที แม้จะเกิดขึ้นในวัยเด็กที่ยังคงมีฟันน้ำนมอยู่ด้วยก็ตาม เช่น ในเด็กบางคนที่มีอุปนิสัยในการดูดนิ้วในช่วงวัยที่ควรจะเลิกดูดนิ้วได้แล้วคือเกิน 4 ขวบขึ้นไป ซึ่งพฤติกรรมนี้จะไปขัดขวางการงอกของฟันหน้าบนและล่างจะเกิดเป็นช่องโหว่ ทำให้เด็กไม่สามารถใช้ฟันกัดอาหารได้ และถ้ายังไม่หยุดดูดนิ้ว ขากรรไกรบนจะยิ่งแคบลง เพราะแรงจากการดูดจะทำให้เกิดการบีบขากรรไกรบน ซึ่งเมื่อมาพบทันตแพทย์ เด็กจะได้รับเครื่องมือป้องกันการดูดนิ้ว ทำให้เด็กไม่สามารถเอานิ้วเข้าไปในช่องปากได้ ร่วมกับการใช้เครื่องมือจัดฟันชนิดถอดได้

ดังนั้นเรื่องของอายุไม่ได้เป็นข้อจำกัดต่อการจัดฟัน ไม่ว่าวัยเด็ก ผู้ใหญ่ หรือสูงอายุ เพียงแต่ผู้เข้ารับการจัดฟันจะต้องมีสุขภาพของเหงือกและฟันที่ดี ไม่เป็นรำมะนาดหรือเป็นปริทันต์อักเสบที่มีการโยกคลอนของฟัน หรือถ้าเป็นก็ควรจะได้รับการรักษาให้สามารถควบคุมสภาวะนั้นได้ก่อน ก็จะสามารถทำการจัดฟันได้ 

การจัดฟันสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทตามชนิดของเครื่องมือ คือ เครื่องมือจัดฟันชนิดถอดได้และเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่น

1.เครื่องมือจัดฟันชนิดถอดได้ เครื่องมือชนิดนี้จะสามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ในระหว่างการจัดฟัน แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ ชนิดที่ใช้เพื่อการเคลื่อนฟัน และชนิดที่ใช้เพื่อการเคลื่อนขากรรไกรล่าง ซึ่งทันตแพทย์จะเลือกใช้เครื่องมือชนิดถอดได้นี้ในกรณีที่ต้องการเคลื่อนฟันเพียงบางซี่หรือบางตำแหน่ง 

2.เครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่น เป็นเครื่องมือที่ยึดแน่นบนตัวฟัน ไม่สามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ ใช้เพื่อการเคลื่อนฟันหลายซี่พร้อมๆ กัน ซึ่งเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่นนี้ ประกอบด้วยเครื่องมือที่ติดบนฟันกรามเป็นฟันหลัก ซึ่งจะมีท่อเล็กๆ สำหรับร้อยลวด และมียางสีต่างๆ ที่ใช้สำหรับยึดลวด นอกจากนี้การจัดฟันด้วยเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่น ยังสามารถเลือกได้ 2 แบบ คือ เครื่องมือจัดฟันด้านนอก และเครื่องมือจัดฟันด้านใน 

ข้อมูลจาก ท.ญ.ฐิฏิมา ศุขเขษม สำนักงานบรรเทาทุกข์และประชานามัยพิทักษ์ สภากาชาดไทย

 

 

ที่มา: หนังสือพิมพ์บ้านเมือง โดย น.พ.สุรพงศ์ อำพันวงษ์

http://www.thaihealth.or.th/